Μπέατρις Πότερ
H Βικτωριανή εποχή είχε και τα καλά της
Η Έλεν Μπέατρις Πότερ γεννήθηκε στο Λονδίνο, την 28η Ιουλίου 1866. Μεγάλωσε με γκουβερνάντες και με αυτές εκπαιδεύτηκε έως τα δεκαοκτώ της χρόνια. Μελέτησε γλώσσα, λογοτεχνία, ιστορία και επιστήμες.
Οι γονείς της, άνθρωποι με καλλιτεχνικές, ερασιτεχνικές δραστηριότητες και ενδιαφέροντα, όπως η φωτογραφία, απολάμβαναν τη φύση και συνήθιζαν να περνούν τις καλοκαιρινές τους διακοπές στην εξοχή. Έτσι, η Μπέατρις και ο αδελφός της έζησαν τη ζωή στην ύπαιθρο από κοντά, παρέα με πολλά μικρά κατοικίδια και ζώα του αγρού.
Από μικρή ηλικία, η Μπέατρις αποτύπωσε στο χαρτί τα ζώα και τη φύση της αγγλικής επαρχίας.
Το 1877 πραγματοποιούνται οι πρώτες της καλοκαιρινές διακοπές στην εξοχή της Σκωτίας και τη γεμίζουν με αξέχαστες εικόνες, που τις αποτυπώνει μοναδικά με τις ζωγραφιές της στο χαρτί. Ένα τετράδιο μοναδικό.
Το 1878, οι γονείς της προσλαμβάνουν τη κυρία Κάμερον προκειμένου να παραδώσει μαθήματα ζωγραφικής στη μικρή Μπέατρις.
Το 1880 της απονέμεται το πιστοποιητικό της Σχολής Καλών Τεχνών του Τμήματος Τέχνης και Επιστήμης του Κένσιγκτον, στις κατηγορίες του πρότυπου και ελεύθερου σχεδίου. Η έφηβη Μπέατρις ξεκινά να γράφει κωδικοποιημένο ημερολόγιο, το οποίο διατηρεί έως τα 30 της.
Το 1883, μία νέα γκουβερνάντα αναλαμβάνει τη νεαρή Πότερ. Είναι η Άνι Κάρτερ-Μουρ. Μαζί της, το 1885, τελειώνει τις σπουδές της. Οι δύο γυναίκες θα αναπτύξουν βαθιά φιλία.
Το 1890, η Μπέατρις αγοράζει ένα κουνέλι και το ονομάζει Μπέντζαμιν Μπάουνσερ. Ο κούνελος Μπέντζαμιν την εμπνέει και δημιουργεί μία υπέροχη συλλογή από ζωγραφιές του.
Το 1892 η Μπέατρις πουλάει έξι υδατογραφίες του κούνελου Μπέντζαμιν στον εκδοτικό οίκο Χίλντεσεϊμερ & Φόλκνερ, για ευχετήριες κάρτες. Την ίδια χρονιά, κατά τη διάρκεια των διακοπών της στο Ντάνκελντ της Σκωτίας, η Μπέατρις συναντά τον διάσημο φυσιοδίφη του Πέρθσαϊρ, Τσαρλς Μάκιντος, ο οποίος την ενθαρρύνει στις σπουδές της στη μυκητολογία – τα γνωστά σε όλους μανιτάρια.
Το 1893 την οικογένεια «μεγαλώνει» ένα νέο κουνέλι. Το όνομά του; Πίτερ Ράμπιτ. Σύντομα, η ιστορία του γίνεται μία σειρά επιστολών που η Μπέατρις στέλνει, στα τέλη των διακοπών της στο Ντάνκελ, στον γιο της Άνι Κάρτερ-Μουρ, τον Νόελ. Στις επιστολές, ξετυλίγει για πρώτη φορά τις περιπέτειες του κούνελου. Η Άννι Κάρτερ-Μουρ θα την ενθαρρύνει να κάνει βιβλίο την αλληλογραφία που είχε η Μπέατρις με τα παιδιά της κι έτσι γίνεται.
Το 1894 η Μπέατρις πουλάει μία συλλογή από παιδικές ζωγραφιές στην επιχείρηση του Έρνεστ Νίστερ. Αυτή τη φορά πρωταγωνιστής είναι ένας βάτραχος-ψαράς. Η αποτύπωση του μικρόκοσμου της φύσης, από τη ζωγράφο, είναι τόσο εξαιρετική που το Κολλέγιο Μόρλεϊ της αναθέτει να τους προετοιμάσει 12 λιθογραφικές πλάκες των εντόμων.
Το 1896, ο θείος της, διακεκριμένος χημικός σερ Χένρι Ρόσκο, τη βοηθάει ώστε να πάρει ένα εισιτήριο για τη μελέτη των μανιταριών στους Βασιλικούς Βοτανικούς Κήπους, στο Κιου.
Το 1897 βρίσκει την Μπέατρις να μελετάει, καταγράφει, ζωγραφίζει. Συντάσσει και παρουσιάζει την επιστημονική εργασία On the Germination of the Spores of Agaricineae (Σχετικά με τη βλαστική ικανότητα των σπόρων του είδους Agaricineae), στη Λίνιν Σοσάιετι.
Το 1901, η Μπέατρις δημοσιεύει μία ιδιωτική έντυπη έκδοση της ιστορίας του Πίτερ Ράμπιτ, με ασπρόμαυρα σχέδια του κούνελου. Ο Πίτερ Ράμπιτ γίνεται μεγάλη επιτυχία.
Το 1902, οι εκδόσεις Φρέντρικ Γουόρν & Σια, δημοσιεύουν σε έγχρωμη έκδοση τις Ιστορίες του Πίτερ Ράμπιτ. Το ίδιο έτος, η Μπέατρις δημοσιεύει ακόμα μία ιδιωτική έντυπη έκδοση με ασπρόμαυρα σχέδια, τις Ιστορίες του ράφτη του Γκλούσεστερ. Και πάλι οι εκδόσεις Φρέντρικ Γουόρν & Σια εκδίδουν σε έγχρωμη έκδοση αυτή και Την ιστορία του σκίουρου Νάτκιν.
Το 1903, η Μπέατρις δημιουργεί την κούκλα του διάσημου κούνελου Πίτερ Ράμπι, την οποία κατοχυρώνει στο Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας. Ακολούθησαν πολλά άλλα προϊόντα με τους ήρωές της, όπως βιβλία ζωγραφικής, παιχνίδια, διακοσμητικά, που επέφεραν τεράστια κέρδη τόσο στη δημιουργό όσο και στον εκδοτικό οίκο.
Ο Νόρμαν Γουόρν, της εκδοτικής εταιρείας, γοητευμένος από την προσωπικότητα της Μπέατρις, της προτείνει να παντρευτούν. Είναι Ιούλιος του 1905 και η Μπέατρις ενθουσιάζεται πολύ με την πρόταση αυτή και δέχεται παρά τις αντιρρήσεις των γονιών της. Όμως, τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου, ο Νόρμαν πεθαίνει από λευχαιμία. Την ίδια χρονιά η Μπέατρις τολμάει αυτό που ονειρευόταν καιρό τώρα. Να ζήσει στην εξοχή. Έτσι, αγοράζει μία φάρμα, μεγάλης έκτασης, την Χιλ Τοπ Φαρμ, στο Σόουρεϊ, κοντά στο γνωστό της Γουίντερμερ.
Το 1909, η Μπέατρις συνεχίζει τις επενδύσεις στην επαρχία. Αυτήν τη φορά, αγοράζει τη φάρμα Καστλ Κότατζ Φαρμ, επίσης στο Σόουρεϊ.
Το 1912 δημοσιεύονται Οι ιστορίες του κυρίου Τοντ, μιας αρσενικής αλεπούς.
Το 1913, η Μπέατρις, σε ηλικία 47 ετών, παντρεύεται τον δικηγόρο της, Γουίλιαμ, Χίλις, στις 15 Οκτωβρίου, στο Λονδίνο και μετακομίζουν στο Καστλ Κότατζ Φαρμ.
Το 1917, ο εκδοτικός οίκος Φρέντρικ Γουόρν & Σια κηρύττει πτώχευση και ο Χάρολντ Γουόρν συλλαμβάνεται για υπεξαίρεση. Έτσι, αποφασίζεται η έκδοση του βιβλίου των έμμετρων στίχων της ποντικίνας-ηρωίδας Άπλι Ντάπλι και το μπλοκ ζωγραφικής του Τομ Κίτεν. Με αυτές τις εκδόσεις γίνεται μία προσπάθεια να σταθεί ο εκδοτικός οίκος ξανά στα πόδια του μετά την οικονομική καταστροφή και οι εκδόσεις συνεχίζονται.
Το 1921 τα κουνελάκια της, Μπέντζαμιν και Πίτερ, μεταφράζονται και εκδίδονται στα γαλλικά. Επίσης, το πρώτο βιβλίο του Πίτερ Ράμπιτ τυπώνεται στη γραφή braille από το Βασιλικό Ινστιτούτο Τυφλών.
Το 1924 αγοράζει μία τεράστια έκταση 2.000 στρεμμάτων, το Τρούτμπεκ Παρκ Φαρμ και απασχολεί ποιμένα για την εκτροφή προβάτων Χέρντγουικ.
Ο 13χρονος Χένρι Π. Κούλιτζ από το Βοστώνη, επισκέπτεται την Πότερ στο Χιλ Τοπ, και την ενθαρρύνει να γράψει το έργο Παραμυθένιο καραβάνι (Fairy Caravan) για τους αμερικανούς θαυμαστές της.
Το 1928 συγκεντρώνει χρήματα για την εκστρατεία διάσωσης του γραφικού Κόκσοτ στο Γούιντερμιρ, από τους επενδυτές της «ανάπτυξης».
Το Αλμανάκ του Πίτερ Ράμπιτι εκδίδεται το 1929. Την ίδια χρονιά η Πότερ υποστηρίζει τη Νάσιοναλ Τραστ(National Trust*) όχι μόνο για τη διατήρηση της φυσικής ομορφιάς αλλά και για τα τοπία και τους βοσκότοπους που θα καταστρέφονταν από τη λαίλαπα της «ανάπτυξης». Αγοράζει από κοινού με τη Νάσιοναλ Τραστ και προστατεύει από την οικολογική καταστροφή 4.000 στρέμματα γης. Το 1930, οι Πότερ-Χίλις γίνονται συνεργάτες με τη Νάσιοναλ Τραστ. Στο Λέικ Ντιστρίκτ προστάτευσε, διατήρησε και ανέπτυξε αγροκτήματα, φάρμες, επαρχιακούς δρόμους και μονοπάτια, σπίτια και παραδοσιακά έπιπλα, και τη γνωστή ράτσα των προβάτων Χέρντγουικ. Παρακολουθούσε, συστηματικά, τη διατήρηση των δασών και την αναδάσωσή τους, καθώς και τη συνετή διαχείριση της υλοτομίας και των λατομείων των αγροκτημάτων. Προστάτης επίσης των Οδηγών (γυναικείος προσκοπισμός), επέτρεπε την κατασκήνωσή τους στα εδάφη της.
Το 1941, εν καιρώ πολέμου, εκδίδεται μία πλήρης συλλογή των ιστοριών του Πίτερ Ράμπιτ.
Το 1943 η Μπέατρις Πότερ φεύγει από τη ζωή.
Η συγγραφέας με την έντονη οικολογική συνείδηση και οραματίστρια ενός μέλλοντος χωρίς την απουσία της φύσης από την καθημερινότητα των ανθρώπων, πέθανε από πνευμονία και καρδιοπάθειες στις 22 Δεκεμβρίου, σε ηλικία 77 ετών. Η Μπέατρις Πότερ και ο σύζυγός της άφησαν όλη την περιουσία τους στη Νάσιοναλ Τραστ (πάνω από 4.000 στρέμματα, 16 αγροκτήματα, σπίτια, κοπάδια αμνών και βοοειδών), οργάνωση για την προστασία τού φυσικού περιβάλλοντος και των μνημείων. Μέρος της γης που είχε αγοράσει και προστατεύσει περιλαμβάνει το Λέικ Ντίστρικτ Νάσιοναλ Παρκ (Lake District National Park).
Το 1946 το Χιλ Τοπ άνοιξε τις πόρτες του για το κοινό, από τη Νάσιοναλ Τραστ.
Το 2005, το κεντρικό γραφείο της Νάσιοναλ Τραστ στο Σουίντον ονομάστηκε Χίλις (Heelis), στη μνήμη της.
Συγγραφικό έργο
Η Πότερ δημοσίευσε πάνω από 23 βιβλία τα οποία είχαν τεράστια δημοτικότητα. Η πιο σημαντική περίοδος της συγγραφικής της δράσης ήταν από το 1901 έως το 1920. Η συγγραφέας-ζωγράφος απεικόνισε με μοναδικό τρόπο και εξαίσιο προσωπικό στυλ, την αγροτική ύπαιθρο. Οι χαρακτήρες των ηρώων-ζώων ήταν πρωτότυπες γεμάτες ευρηματικότητα, ενώ οι ιστορίες της δεν περιόριζαν το νόημα και το μήνυμα σε ένα αυστηρό, διδακτικό ύφος. Χρησιμοποίησε πολλές πραγματικές τοποθεσίες για την εξέλιξη των ιστοριών της. Οι ακουαρέλες της γοητεύουν έως και τις μέρες μας, μικρούς και μεγάλους.
Γνωστοί τίτλοι βιβλίων της είναι Οι περιπέτειες του Πίτερ Ράμπιτ, Το λαγουδάκι ο Βενιαμίν, Δύο άτακτα ποντικάκια, Η ιστορία της πάπιας Τζεμίμα Παντλ, Η ιστορία του Τόμ Κίτεν, Οι ιστορίες του κύριου Αλεπού Τοντ κ.α.
Σε μεγάλη ηλικία, έγραψε βιβλία για το αμερικανικό κοινό που αργότερα εκδόθηκαν στην Αγγλία και σε άλλες χώρες. Αυτά είναι το Παραμυθένιο Καραβάνι, η Αδελφή Άννα, το Wag by Wall.
Τα βιβλία της Μπέατρις Πότερ πωλούνται σε όλο τον κόσμο και είναι μεταφρασμένα σε πολλές γλώσσες. Οι ιστορίες των ηρώων της έχουν γίνει τραγούδια, ταινίες, μπαλέτο και κινούμενα σχέδια.
*National Trust: Ιδρύθηκε το 1895. Συντηρεί και προστατεύει ιστορικά σπίτια, παραδοσιακά κτίσματα, κήπους, μύλους, ακτογραμμές, δάση, φάρμες, υγροβιότοπους, νησιά, φυσικά καταφύγια, κάστρα, χωριά κ.α.
Αξίζει μια επίσκεψη:
- Hill Top Farm, Near Sawrey, Ambleside, Cumbria LA22 0LF, UK, http://www.nationaltrust.org.uk/hill-top/
- Victoria and Albert Museum – The world’s greatest museum of art and design
Cromwell Road, London SW7 2RL, UK, http://www.vam.ac.uk/
