Μαζί μας στο Unspotted, έχουμε την ζωγράφο και εικαστικό Δήμητρα Κατσαούνη.
Η Δήμητρα Κατσαούνη γεννήθηκε στην Αθήνα και είναι απόφοιτη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Αποφοίτησε από το εργαστήριο του Χρόνη Μπότσογλου το 2001, ολοκληρώνοντας την πρώτη της σειρά αποτελούμενη από 30 ζωγραφικά έργα με λάδι και ακρυλικό σε καμβά.
Αυτές τις μέρες, μετέχει στην ομαδική έκθεση “Have a seat”, στην Ελληνοαμερικανική Ένωση. Το έργο με το οποίο συμμετέχει έχει τίτλο “coffee@pyrgi”, και είναι εμπνευσμένο από τα διάσημα Ξυστά από το Πυργί της Χίου.
Δήμητρα είναι μεγάλη μας τιμή και χαρά που σε φιλοξενούμε στο Unspotted.
Και για μένα είναι τιμή και χαρά μου!
Γεννήθηκες στην Αθήνα και είσαι απόφοιτη της Ανωτάτης Καλών Τεχνών. Τι είναι αυτό που σε οδήγησε σε αυτή την απόφαση;
Η αγάπη μου και το ενδιαφέρον μου για την ζωγραφική και τις τέχνες ξεκινά από τα παιδικά μου χρόνια καθώς θυμάμαι από μωρό το ενδιαφέρον μου να μονοπωλείται από τον όμορφο κόσμο του χρώματος, της μουσικής και των αισθήσεων.
Σαν μονόδρομο θυμάμαι την ζωή μου από το δημοτικό έως την σχολή.
Αν και πάντα το αισθανόμουν, φτάνοντας στην σχολή την πρώτη ημέρα, τότε μόνο βεβαιώθηκα ότι η τέχνη είναι σίγουρα, το μόνο που με ενδιαφέρει πραγματικά.
Υπάρχει κάποιο φιλοσοφικό ρεύμα που να ασκεί κυρίαρχη επιρροή στο έργο σου;
Φιλοσοφικό ρεύμα δεν υπάρχει στο έργο μου, δηλαδή με την έννοια μιας φιλοσοφικής θεωρίας ή ενός ιδεολογικού ρεύματος. Για μένα, το ωραίο και το υψηλό στην τέχνη, είναι το “ιδανικό” και αυτό που θαυμάζουμε και αναζητούμε σε όλη την ιστορία της τέχνης και σε όλους τους πολιτισμούς.
Αυτό που με κινεί δημιουργικά, κάθε φορά που ξεκινάω κάτι, είναι η αρχική – ισχυρή δόση μιας έμπνευσης.
Αυτό είναι που με ενδιαφέρει, η έμπνευση και όλη η διαδρομή μέχρι την τελική επίτευξη ενός έργου. Όταν δουλεύω βέβαια, δεν σκέφτομαι τίποτα από όλα αυτά. Απλά ξεκινάω.
Ποιοι οι αγαπημένοι σου ζωγράφοι;
Οι ζωγράφοι που μου αρέσουν είναι πάρα πολλοί, ανήκουν σε διαφορετικές εποχές, και έχουν διαφορετική ζωγραφική. Επιρροές πάρα πολλές. Μου αρέσει για παράδειγμα το ίδιο ο Wassily Kandinsky και ο Paul Delvaux. Ωστόσο, η ζωγραφική του δεύτερου δεν έχει καμία σχέση με την δική μου.
H πρώτη σου έκθεση με τίτλο «Magnetism» παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2019 στην «Gallery 7». Τι σε ενέπνευσε στην θεματολογία και πόσο καιρό σου πήρε να δημιουργήσεις τα έργα;
Τα έργα αυτά δημιουργήθηκαν από το 2016 έως το 2019. Η ίδια η ζωγραφική με οδήγησε σε αυτά τα έργα, χρησιμοποιώντας πολύ την γεωμετρική γραφή.
Έτσι, άρχισα να χρησιμοποιώ την γραμμή πρώτα και έπειτα τα γεωμετρικά σχήματα. Καθώς προχωρούσε αυτή η δουλειά κάθε στοιχείο που έβαζα είχε κάποια εσωτερική – προσωπική για εμένα σημασία. Ήταν σαν να κάνω αναπαραστάσεις σκηνών και εννοιών αλλά με το μεταφυσικό κωδικοποιημένο μέσο των γεωμετρικών σχημάτων ή κάποιων άλλων σχημάτων όπως των μαγνητών.
Το έργο αυτό είναι σαν ένα μαγνητικό πεδίο, που πρέπει να κρατήσει τις έλξεις του και τις απωθήσεις του, τις αρμονίες, και τις ισορροπίες του, ή τις αντιθέσεις του.
Κατά την διάρκεια αυτής τις δουλειάς οι εμπνεύσεις ήταν διάφορες, και πάντα μπορεί να σε εμπνεύσει κάτι που μπορεί να μην έχει να κάνει ακριβώς με αυτό που κάνεις, αλλά το μετουσιώνεις και το εντάσσεις.
O τρόπος που εκφράζεσαι στον καμβά είναι λιτός και γραμμικός. Υπάρχει κάποιος συμβολισμός σε αυτό;
Δεν υπάρχει συμβολισμός στο γιατί δουλεύω έτσι. Υπάρχει άπειρη ζωγραφική που έχει γίνει με γραμμές και γεωμετρικά σχήματα. Είναι ο τρόπος που με ενδιαφέρει αυτήν την στιγμή να δουλέψω. Είναι μια συγκεκριμένη γραφή, ίσως μια ενότητα σπουδής.
Ας μιλήσουμε για τα video art. Όσον αφορά τα δικά σου, θεωρώ ότι έχουν το ίδιο ύφος με τη ζωγραφική σου και την αισθητική σου. Πόσο διαδεδομένη είναι η βιντεοτέχνη στην Ελλάδα; Επίσης, συμπληρώνει το εικαστικό έργο ή αποτελεί μια αυτόνομη μορφή τέχνης;
Τα δικά μου video art αποτελούν συνέχεια των ζωγραφικών μου έργων, για αυτό και έχουν το ίδιο ύφος και αισθητική. Έγιναν για να δώσω κίνηση και συγκεκριμένη διάρκεια, και να εντάξω στην χρονικότητα την αφήγησή τους, πέραν της στατιικής – χρονικής αφήγησης του ζωγραφικού έργου.
Το video art, δεν είναι μια συμπληρωματική τέχνη, είναι ένα αυτόνομο μέσο, όπως και οι άλλες εικαστικές τέχνες που έχει τους δικούς του κανόνες.
Για παράδειγμα, θα ξεκινούσα διαφορετικά ένα έργο, αν εξ αρχής ήθελα να είναι φτιαγμένο με τους νόμους και τα εργαλεία της βιντεοτέχνης.
Να χρησιμοποιήσω δηλαδή την ηλεκτρονική τεχνολογία, την κινούμενη εικόνα και τον ήχο, και να αποτελεί ένα αυτόνομο έργο, δηλαδή ένα έργο που για να πραγματοποιηθεί να χρειάζεται αναγκαστικά την τεχνολογία αυτή.
Βέβαια, η βιντεοτέχνη μπορεί να συνομιλεί με το εικαστικό έργο με τον ίδιο τρόπο που συνομιλεί με έναν περφόρμερ ή έναν χορευτή.
Η δεύτερη έκθεσή σου «Πορτραίτα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821» στην Αίθουσα Τέχνης “Αντί” στο Κάστρο Αντιπάρου. Μίλησε μας για αυτήν την δουλειά.
Το 2015 χρονολογικά είναι η αφετηρία αυτής της δουλειάς, όταν ο σκηνοθέτης Νίκος Ζάππας μου πρότεινε – και με παρακίνησε, να ζωγραφίσω πορτραίτα Ελλήνων αγωνιστών και πολιτικών της περιόδου 1821 – 1928, για να τα εντάξει σε σειρά ντοκιμαντέρ που αφορούν την νεότερη Ελληνική Ιστορία.
Έτσι λοιπόν, ξεκίνησαν αυτά τα πορτραίτα – σχέδια με μολύβι σε χαρτί.
Βασίστηκα στις προσωπογραφίες του παρελθόντος, ελαιογραφίες, λιθογραφίες, σχέδια, και ό,τι αντίτυπο κατάφερα να βρω – όπως τα σχέδια του Karl Krazeisen, του Adam de Friedel, του Joseph Karl Stieler του Ανδρέα Κριεζή, του Διονύσιου Τσόκου, αλλά και από φωτογραφίες που υπάρχουν των νεότερων προσωπικοτήτων.
Αυτά το πορτραίτα, δημιουργήθηκαν από το 2015 έως το 2021, και αριθμούν στο σύνολό τους 45 προσωπογραφίες ξεκινώντας από τα χρόνια της προεπαναστατικής περιόδου του Ρήγα Βελεστινλή και του Αδαμάντιου Κοραή φτάνοντας στην Β’ περίοδο του Ευάγγελου Βενιζέλου το 1928.
Αυτή η δουλειά, ήταν μια πρόκληση, γιατί δεν ήταν μέσα στα σχέδια μου να ασχοληθώ με το πορτραίτο, ούτε με την Ιστορία.
Για μένα, αυτά τα πορτραίτα, ήταν τα πορτραίτα που όλοι έχουμε στην μνήμη μας από τα σχολικά χρόνια.
Παρότι μελέτησα κάθε σχέδιο, κάθε έργο, κάθε λιθογραφία που είχα στα χέρια μου, αποφάσισα στο τέλος να βασιστώ πάνω στην πιο γνωστή προσωπογραφία του κάθε προσώπου, που ανασύρει τις μνήμες όλων.
Φυσικά, για να σχεδιάσω τα πορτραίτα αυτά, αναγκαστικά μελέτησα τις βιογραφίες των προσώπων αυτών , και σιγά σιγά, κατά την διάρκεια αυτών των έξι ετών χωρίς να το καταλάβω, μελέτησα την ιστορία της νεότερης Ελλάδος, κάτι που ίσως να μην αποφάσιζα να κάνω αν δεν υπήρχε η αφορμή αυτή.
Πολύ ενδιαφέρουσα για μένα, ήταν και η μελέτη της ιστορίας όλων αυτών των ζωγράφων που δημιούργησαν αυτά τα πορτραίτα. Ποιό ήταν το έργο τους, η σχέση τους με την Ελλάδα, πώς δημιουργήθηκε η πρώτη αναπαράσταση των προσώπων, πώς αναπαράχθηκε μετέπειτα και πού βρίσκονται τώρα αυτά τα έργα, ήταν βασικά σημεία ενός προβληματισμού που με ακολούθησε από την αρχή έως το τέλος αυτής της δουλειάς.
Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση, πέρυσι τον Μάϊο, σε συνεργασία με την αίθουσα τέχνης “Αντί” στην Αντίπαρο, παρουσιάσαμε 5 από αυτά τα πορτραίτα: Αδαμάντιος Κοραής, Δημήτριος Υψηλάντης, Μαντώ Μαυρογένους, Γεώργιος Κουντουριώτης, και Κωνσταντίνος Κανάρης.
Παράλληλα, παρουσιάσαμε έντυπη έκδοση 23 πορτραίτων της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 με ενυπόγραφα αντίτυπα, και επετειακές carte postale.
Αυτήν την περίοδο συμμετέχεις στην ομαδική έκθεση “Have a seat” που πραγματοποιείται στην Ελληνοαμερικανική Ένωση με το έργο σου «coffee@pyrgi». Mίλησέ μας για αυτήν την δουλειά.
H ομαδική έκθεση “Have a Seat” στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, διοργανώνεται από την αίθουσα τέχνης “Αντί”, με την συμμετοχή 45 εικαστικών, όπου ο καθένας μας καλείται να συμμετάσχει με ένα κάθισμα ως έργο τέχνης.
Το έργο “coffee@pyrgi”, είναι εμπνευσμένο από το Πυργί της Χίου.
Παρουσιάζω τέσσερα παραδοσιακά σκαμνάκια, σαν αυτά που συναντούμε κατά τους θερινούς μήνες όπου κάθονται όλοι μαζί στα στενά δρομάκια του Κάστρου, για να πιούν τον καφέ τους και να συνομιλήσουν.
Τα σκαμνάκια αυτά είναι ζωγραφισμένα με μοτίβα – όπως τα ξυστά σχέδια που περιτυλίγουν τους τοίχους του παραδοσιακού οικισμού.
Τα τελευταία δύο χρόνια, έχω μελετήσει και αγαπήσει πολύ αυτήν την τεχνική με όλα αυτά τα όμορφα μοτίβα που στολίζουν τα σπίτια. Στο έργο αυτό, έχοντας κρατήσει την επανάληψη του ασπρόμαυρου μοτίβου, χρησιμοποιώ αυστηρά και μόνο ένα ημικύκλιο κι ένα ορθογώνιο τρίγωνο. Ανάλογα με την διάταξή τους, αυτά παράγουν ένα διαφορετικό μοτίβο.
Χαίρομαι πολύ με την έκθεση αυτή γιατί είναι η πρώτη μου χρηστική εφαρμογή και αφορμή μιας ενδιαφέρουσας πρόκλησης, η οποία έχει αφετηρία την αγαπημένη μου Χίο και το πανέμορφο Πυργί.
Με την ευκαιρία αυτής της συνέντευξης, θέλω να ευχαριστήσω την κα. Μαίρη Χατζάκη για την πρωτοβουλία και την διοργάνωση αυτής της έκθεσης, την επιμελήτρια της έκθεσης, κα. Λουίζα Καραπιδάκη, και τον κ. Τάσο Μπαμπάση για το στήσιμο της έκθεσης.
Ο χώρος της Τέχνης δεν είναι ούτε απλός ούτε εύκολος. Ποια συμβουλή θα έδινες στους καλλιτέχνες που έχουν ταλέντο και θέλουν να ακολουθήσουν τον δικό σου δρόμο;
Θα έδινα την συμβουλή, που μου έδιναν κι εμένα οι δάσκαλοί μου. Να δουλεύουν πολύ και διαρκώς.
