Είμαι από τους ανθρώπους που δεν πιστεύει ότι η σιωπή είναι χρυσός.
Και ανακάλυψα τον χρυσό στη σιωπή. Την ψυχή στο ξύλο. Ο Σπυρίδων Ντασιώτης είναι ένας άνθρωπος με καρδιά τόσο ευαίσθητη που δεν περνάει απαρατήρητη. Και όσο τον παρακολουθώ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τόσο τον εκτιμώ για την ανιδιοτελή αγάπη που δείχνει σε όλους ανεξαιρέτως.
Τόλμησα δειλά και του ζήτησα συνέντευξη. Αγαπάει την Χίο τον τόπο καταγωγής μου και τον τόπο που έζησε αρκετά χρόνια. Μα αγαπάει και όλο τον κόσμο! Ενθουσιάστηκα όταν μου είπε ναι. Και το έκανε με προθυμία και ενδιαφέρον. Πιστεύει στον άνθρωπο, τον αφουγκράζεται.
Ο Σπυρίδων Ντασιώτης είναι γνωστός καλλιτέχνης με ειδικότητα στην γλυπτική και με το πιο χαρακτηριστικό του έργο στο Σανατόριο της Πάρνηθας «Το Πάρκο των ψυχών»
Ξέρετε όμως, εγώ σήμερα δεν θα σας μιλήσω για τα έργα του. Είναι γνωστά και δεν πιστεύω ότι υπάρχει δημοσιογράφος ή άνθρωπος της τέχνης που να μη του έχει πάρει συνέντευξη για αυτά.
Θα ήθελα,λοιπόν, να μιλήσω για την ψυχή του Σπύρίδωνα Ντασιώτη, το μεγαλείο της, την ταπεινότητα αλλά και παιδικότητά της. Δεν είναι αυτά όλα που κάνουν έναν άνθρωπο σοφό και δημιουργικό;
Μου πήρε καιρό λοιπόν να γράψω αυτό το άρθρο. Τώρα ήρθε η ώρα.
Χίος, η έμπνευση
Ξεκίνησε, λοιπόν, λέγοντάς μου για τη Χίο και λάμπανε τα μάτια του. Ο διορισμός του στην Διεύθυνση Δασών στην Βολισσό ήταν το έναυσμα να ασχοληθεί με την τέχνη. Τότε ήταν 25 χρονών όπως μου είπε. Και τον ρώτησα «Μα δεν ήταν δύσκολο για έναν νέο 25 ετών να απομονωθεί σε ένα μακρινό χωρίο όπως η Βολισσός;»
Ναι μου απάντησε, ήταν πολύ δύσκολο αλλά «αμέσως με αγκάλιασαν και ένιωσα ότι πρέπει να μείνω».
Ο χειμώνας, μου είπε, ήταν δύσκολος και μοναχικός. Όμως για τους ευαίσθητους ανθρώπους η μοναχικότητα δεν είναι ποτέ μοναξιά. Είναι μια ευκαιρία να ανακαλύψουν το βάθος της ψυχής τους και τον εαυτό τους. Και εκεί ο αγαπημένος μας Σπύρος ανακάλυψε το ξύλο.
Γιατί το ξύλο;
«Γιατί ξύλο;» ρώτησα. Σίγουρα δεν είναι και το πιο εύκολο υλικό ως αρχάριος γλύπτης!
«ίσως επειδή ήταν δίπλα μου. Δεν μπορώ να το εξηγήσω. Ήταν ένα υλικό που το έβρισκα εύκολα. Είπα από το προηγούμενο βράδυ ότι το πρωί θα αρχίσω να σκαλίζω. Έφτιαξα μια μύτη. Το έχω ακόμα».
Αργότερα κατάλαβα μέσα από την συζήτηση ότι δεν ήταν μόνο αυτός ο λόγος που επέλεξε το ξύλο. Το ξύλο, ανέφερα, είναι ένα υλικό που φθείρεται.
Μου αποκάλυψε
«Όχι ,τελικά δεν είναι τυχαίο που το επέλεξα. Τη φθορά την θεωρώ παράλληλο πρόσωπο της ζωής».
«Όταν μου λένε ότι διαλύθηκε κάποιο από τα έργα μου με βλέπουν σχεδόν αδιάφορο. Εμένα δεν με στεναχωρεί τόσο και ο λόγος είναι ο εξής: εγώ αυτό που ήθελα να πετύχω το πέτυχα. Το υλικό γνώριζα από πριν ότι έχει μια χρονική διάρκεια. Εάν το βοηθήσεις μπορεί να κερδίσεις χρόνο. Δεν είχε βοήθεια από πουθενά, καλώς έπαθε και επιστρέφει από εκεί που το πήρα, από τη Γη. Γι’ αυτό δεν με στεναχωρεί που δεν ενδιαφέρθηκε κάποιος τότε που έπρεπε να συντηρηθεί το έργο. Μάλλον αυτός ήταν ο δρόμος του και ο ρόλος, να πάρουν τα γλυπτά τον δρόμο των ψυχών».
Ο Σπυρίδων Ντασιώτης όμως έκανε κάτι μοναδικό. Επανάφερε το όνομα Σανατόριο στο βουνό της Πάρνηθας .
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Το 1914, δημιουργήθηκε το φθισιατρείο-σανατόριο λόγω των πολλών κρουσμάτων φυματίωσης. Μεταξύ των ασθενών ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος.
Το 1943, η πενικιλίνη ως θεραπεία μειώνει τα περιστατικά και το σανατόριο παρακμάζει.
Το 1965, μετατρέπεται σε ξενοδοχείο με το όνομα «Ξενίας» και ταυτοχρόνως χρησιμοποιείται και ως σχολή τουριστικών επαγγελμάτων. Το 1985 το κτήριο εγκαταλείπεται.
Το 2012 ο Σπυρίδων Ντασιώτης έδωσε την ψυχή του χωρίς κανένα αντάλλαγμα αλλά παράλληλα έδωσε και μορφή στον πόνο των ανθρώπων του σανατορίου δημιουργώντας γλυπτά από νεκρούς ξύλινους κορμούς που άφησε στο πέρασμά της η καταστροφική φωτιά του 2007 στην Πάρνηθα.
Αρνούμαι την φθορά
Και ενώ ο αγαπημένος μας καλλιτέχνης έχει αποδεκτεί την φθορά και την εγκατάλειψη του έργου του που πρόσφερε με χαρά ξοδεύοντας ώρες ατελείωτες νιώθοντας «Ηρακλής» όπως μου είπε γελώντας, γιατί ξέρω πως η δημιουργία μας κάνει υπεράνθρωπους, εγώ και οι φίλοι του που είμαστε αρκετοί αλλά και όλος ο κόσμος που φωτογραφίζει και επισκέπτεται το πάρκο γιατί πέρα από τον πόνο αποτυπώνει την ελπίδα, δεν θέλουμε να δεχτούμε την φθορά. Δεν θέλουμε να φθείρεται πλέον οτιδήποτε δημιουργικό στην Ελλάδα. Αρκετές ψυχές έχουν φθαρεί.
Η σημασία της Μνήμης
«Είναι σημαντικό να μην ξεχνάει ο άνθρωπος, να θυμάται. Γιατί εάν ξεχνάει, το παρελθόν θα έρθει πιο άγριο και πιο σκληρό. Το πιστεύω»
μου είπε και τόνισε «Όχι! Είναι πρώην Σανατόριο όπου έζησαν άνθρωποι εκεί, υπέφεραν, πέθαναν.
Η τέχνη ως προέκταση της Ψυχής
«Κάθε φορά που σκαλίζω ένα έργο σκαλίζω την ψυχή μου. Τώρα που έχω αρχίζει και ζωγραφίζω μαζί με τα χρώματα στο έργο βάζω και χρώματα στην ψυχή μου. Διαβάζοντας ή γράφοντας γεμίζεις και λέξεις την ψυχή σου. Η προέκταση της τέχνης είναι η ψυχή. Γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος. Η τέχνη ηρεμεί, σου δημιουργεί πιο ήρεμα συναισθήματα».
Και πόσο δίκιο έχει πραγματικά.! Αλλά και πόσο επικίνδυνο είναι το σκάλισμα της ψυχής! Νιώθω πολλές φορές ως συγγραφέας να ισορροπώ σε ένα τεντωμένο σχοινί που μπορεί να σπάσει και να χαθώ στο κενό. Του είπα τον προβληματισμό μου και μου απάντησε «Οι καλλιτέχνες έχουν επίγνωση αυτού του ρίσκου».
Η σχέση του με την τέχνη που ανέφερε, είναι βιωματική.
«Αυτό που εγώ δημιουργώ έχει σχέση με τα βιώματά μου, αυτά που έχω νιώσει, αυτά που έχω ζήσει ή μου έχουν μεταφέρει».
Είχα καταλάβει ότι οι ευαίσθητοι άνθρωποι διακρίνονται από μια ικανότητα ενσυναίσθησης σε μεγάλη κλίμακα.
Με ταπεινότητα μου απάντησε «Μακάρι να την έχω. Προσπαθώ να την έχω, δεν ξέρω εάν το ΄χω καταφέρει. Είναι σημαντικη η ενσυναίσθηση. Με αυτό τον τρόπο καταλαβαίνεις τους άλλους και σε καταλαβαίνουν.»
«Πηγαίνει παρέα η ενσυναίσθηση με την τέχνη, για να ολοκληρωθεί η ψυχή του καλλιτέχνη».
Αρνούμαι τη Σιωπή
Ψάχνοντας περισσότερες εικόνες από το «Πάρκο των ψυχών» ανακάλυψα ένα ποίημα που πραγματικά λατρεύω και ταυτίζομαι απόλυτα μαζί του.
Αρνούμαι τη ΣΙΩΠΗ…!
…γιατί δεύτερη ΖΩΗ δεν έ χ ε ι…
Χωρίς αγάπη τίποτα δεν θα αλλάξει σε αυτό τον κόσμο…!
Η Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang) της διαιώνισης
του είδους: Η εγκυμοσύνη.
Η ζωή μας: Διαρκής εναλλαγή συναισθημάτων…!
Αρνούμαι τη ΣΙΩΠΗ…!
…γιατί είναι ΝΤΡΟΠΗ..
Έχε τον νου σου
όταν θα «ουρλιάζεις»
έ λ ε ο ς, όχι άλλα ψ έ μ α τ α…
να μη σε έχει προσπεράσει ο χρόνος.
Το έδαφος είναι έτοιμο από καιρό.
Την εξουσία την κατέχουν
οι πλέον κατάλληλοι για να το σπείρουν,
στο όνομα -ας πούμε της δημοκρατίας-
και ο όχλος έτοιμος να “θερίσει” τους καρπούς του.
Σε καθοδήγησαν στον αγώνα
περί δικαίων και αδίκων
και εσύ εκεί, στην πρώτη γραμμή,
τους βοήθησες να στήσουν τις “κρεμάλες”
…για Σ Ε Ν Α όμως…
Τώρα Σ Ι Ω Π Η…!
(Η φθορά είναι μέρος της ζωής και της τέχνης μου και τη δέχομαι απόλυτα…)
Όταν βλέπω την καταστροφή
ενός έργου μου από τη φθορά,
τη συνδέω με τη φθορά
του ανθρώπινου σώματος
και πάντα σκέφτομαι
πόσα άχρηστα και περιττά
Ν Α Ι είπα
και πόσα Ο Χ Ι δεν είπα…!
Θλιμμένες μέρες,
αιτήματα σε εκκρεμότητα,
οι καιροσκόποι ν ι κ η τ έ ς…
Ας κρατήσουμε
ένα παράθυρο ανοιχτό
στην ελπίδα στο όνειρο,
ακόμα και όταν σύννεφα “μαυρίζουν” την ψυχή μας…!
Άκου…
άκου τη “σιωπή ” μου.
Υπάρχω,
πάντα θα υπάρχω.
Άκου…
η ψυχή είμαι…
Αρνούμαι τη σιωπή του λέω και γελάει. “Και εγώ το ίδιο” μου απαντά. “Πάντα με αυτό ξεκινώ”.Αρνούμαι τη σιωπή του λέω και γελάει. “Και εγώ το ίδιο” μου απαντά. “Πάντα με αυτό ξεκινώ”.
“Οι άνθρωποι μιλάνε εκεί που πρέπει να σιωπούν και εκεί που πρέπει να μιλήσουν σιωπούν.Οι άνθρωποι πρέπει να μιλάνε, γιατί είμαι σίγουρος πόσες ψυχές υπάρχουν σε υπόγεια ,που πρέπει να υποφέρουν και δεν μιλάει μια κοινωνία που γνωρίζει τι συμβαίνει ή πόσο απαθείς είναι οι άνθρωποι σε κάτι κακό που συμβαίνει και δεν διαμαρτύρονται, δεν φωνάζουν για να μικρύνει ή να εξαφανισθεί το κακό.Η σιωπή είναι χρυσός, όταν δεν πρέπει να μιλάει κάποιος εκεί που δεν χρειάζεται.Και είναι δυο φορές χρυσός, όταν θα βελτιώσεις με την άρνηση αυτή την ζωή κάποιου ανθρώπου ή μια κοινωνίας που υποφέρει.
Άρα πρέπει να ξέρουμε πότε μιλάμε και πότε δεν μιλάμε. Στο κακό μιλάμε πάντα. Γιατί να κρύβουμε κάθε μορφή βίας;Όχι, αρνούμαι την σιωπή».
Του αναφέρω ότι το να αρνούμαστε τη σιωπή απαιτεί θάρρος και τόλμη και ότι ο κόσμος φοβάται να μιλήσει. Μου απαντά:
«Φοβάται ο κόσμος να εκτεθεί ,γιατί ο καθένας κοιτάει το άτομό του”. Προσθέτει ότι οι νέοι άνθρωποι λόγω των λανθασμένων προτύπων που δημιουργούνται στην σημερινή κοινωνία δεν κοιτούν πάντα το κοινωνικό καλό. Δεν το έχουν μάθει .
«Εάν με ρωτήσεις εάν είμαι ικανοποιημένος από τους ανθρώπους, θα σου πω όχι».
Δεν είμαι, αλλά πιστεύω ότι ,θεόσταλτη είναι αυτή η οδηγία; Δεν ξέρω και κάποιες φορές έρχονται φωτισμένοι άνθρωποι που γίνονται πρότυπα. Ένας εκπαιδευτικός μπορεί να μιλάει με τέτοιο τρόπο που να εμπνέει τους μαθητές, ένας άνθρωπος της εκκλησίας να μιλάει με αγάπη και μην εκφράζει μίσος, ένας πολιτικός που να είναι για όλους τους πολίτες. Σε κάτι τέτοιο ελπίζω. Ναι, είναι λίγοι οι άνθρωποι αλλά εάν είναι σε σημαντικές θέσεις μπορούν να εμπνέουν αγάπη για όλο τον κόσμο .Εάν συμβεί αυτό πιστεύω ότι θα υπάρχει αλλαγή. Πιστεύω ότι θα συμβεί. Θέλουμε ανθρώπους φωτισμένους, θεόσταλτους, σε σημαντικές θέσεις που θα μιλάνε για αγάπη, έναν κόσμο χωρίς διακρίσεις και χωρίς βία».
Εμπόδια
Υπήρξαν άνθρωποι που σας έφεραν εμπόδια στη ζωή σας;
«Πάντα υπάρχουν, αλλά δεν επιτρέπω την θλίψη να κυριαρχήσει στην ζωή μου και είμαι αισιόδοξος. Πιο παλιά με επηρέαζε αλλά τώρα πια δεν τα βλέπω».
25 χρόνια αγάπης
Τι ρόλο έχει παίξει η σύντροφός σας στην ζωή σας;
«Η πιο σημαντική ερώτηση .Εάν έχω πετύχει κάτι, εάν μπορέσω να αφήσω ένα μικρό ίχνος σε αυτόν τον κόσμο, είναι γιατί δίπλα μου είναι η σύντροφος της ζωής μου, εκείνη είναι η έμπνευση εκείνη με στηρίζει ,εκείνη με βοηθάει σε όλες τις στιγμές που δεν είμαι καλά. Είναι η ηρεμία ,το κύμα και η τρικυμία της ζωής μου.
Επίλογος
Ο Σπυρίδων Ντασιώτης είναι η ψυχή του ¨Πάρκου των Ψυχών”, ο γλύπτης, ο ποιητής, ο ζωγράφος, ο στοχαστής που αποτύπωσε τον πόνο και την ελπίδα σε όλα τα στάδια. Τα συναισθήματα διαχρονικά, όπως και τα Σανατόρια που εξακολουθούν να υπάρχουν μεταφορικά και κυριολεκτικά σε διάφορες μορφές γεμάτα με χιλιάδες ψυχές εγκλωβισμένες να περιμένουν την ελπίδα, την χαρμόσυνη είδηση που εκφράζει το «αυτί,» αγαπημένο έργο του καλλιτέχνη μας. Τα λόγια του Γιάννη Ρίτσου που μέσα στο σκοτάδι βρήκε την αγάπη, την εαρινή. Οι ψυχές είμαστε εγώ, εσείς ,ο κόσμος όλος.
Με δυο πράγματα, λοιπόν, θα συμβιβαστώ: Η θα εξαφανιστούν τα σανατόρια της γης και ας καταστραφούν τα γλυπτά της Πάρνηθας ή θα μεριμνήσει το κράτος να διατηρηθούν τα γλυπτά για να μας θυμίζουν ότι ο πόνος είναι αιώνιος και η ελπίδα αστείρευτη.
Βιογραφία:
Ο Σπυρίδων Ντασιώτης γεννήθηκε το 1967 στην Πρασιά Ευρυτανίας.Το 2003 οργανώθηκε η πρώτη του έκθεση γλυπτικής στην πινακοθήκη Χίου.Σήμερα ασχολείται με την ζωγραφική και την ποίηση παράλληλα με την γλυπτική.
Έργα του γλύπτη
Ν ά ρ κ ι σ σ ο ς
Το φόρεμα της Θεάς Δήμητρας
Άτιτλο
Η Αγάπη
Η Έγκυος
Η Χαρά και η Λύπη
Η έκφραση του φόβου
Έλεος
Κρίση-Καταστροφή
Ο Ανθρωπάκος
Η Φθορά
Το Πάρκο των Ψυχών
Η Καταπίεση
Στο δρόμο πρός τον Γολγοθά
Ελεος
Γυναικείο Torso
Γυναίκα πρόσφυγας
Μάνα αγρότισσα
Ο α ν θ ό ς
Ο Άγγελος
Οι…..Σ Τ Ρ Ο Φ Ε Σ
Το σύμπλεγμα του Πάνα με τη Νύμφη και το Ελάφι
Η θλίψη
Ίντριγκα
Π Υ Ρ — Γ Υ Ν Η και Σ Κ Λ Α Β Α
Μάσκα αρχαίας τραγωδίας..
αποεγκεφαλοποίηση
Ο σπαραγμός
Διπολική προσωπικότητα
Με αγωνία για ζωή.
Πηγές:
http://homouniversalisgr.blogspot.com/2016/07/blog-post_49.html
Φωτογράφοι:
Άκης Μαμάης
Eleni Barsinika (cover)
Κατερίνα Κρανιώτη
Δημήτριος Καρβουντζής
Ελένη Παντάχου
Πηγή φωτογραφιών: Ιωάννης Κόνιαρης – Σπύρος Ντασιώτης – προσωπικό αρχείο Ανδρέα Ντίνη
από άρθρο στον Ελεύθερο Τύπο.”Στα άδυτα του Πάρκου των Ψυχών και του στοιχειωμένου Σανατορίου στην Πάρνηθα” –
