Κλεισμένοι μες στα σπίτια μας οι περισσότεροι, μοιραία επενδύουμε πολύ χρόνο στα social media. Και καθώς διαβάζω του διαλόγους δεν μπορώ παρά να σκεφτώ τον Τσέχωφ. Ανακαλύψαμε ξαφνικά πως ο εγκλεισμός, η απομόνωση, η αίσθηση ματαιότητας και η επαναλαμβανόμενη ρουτίνα μας γίνεται μια φιάλη μεγάλης πίεσης που τη χαλαρώνει λίγο η βαλβίδα του μαύρου χιούμορ και του σαρκασμού. Χρησιμοποιώντας τη χαρακτηριστική φράση
Υπέροχη μέρα σήμερα, δεν ξέρω αν πρέπει να κάνω τσάι ή να κρεμαστώ
Αντόν Τσέχωφ
Οι οικονομικές επιπτώσεις από όλο αυτό σίγουρα είναι ανυπολόγιστες, αλλά δεν είμαι ειδήμων οικονομολόγος ούτε θιασάρχης για να σας αναλύσω πώς η επιδημία έπληξε το θέατρο. Άλλωστε σαν κλάδος είμαστε συνηθισμένοι στην ανεργία και λίγοι από όσους εμπλέκονται στο θεατρικό γίγνεσθαι βγάζουν πολλά χρήματα από αυτό στη χώρα μας.
Τις τελευταίες μέρες με μεγάλη γενναιοδωρία καλλιτέχνες στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο επέλεξαν να διαθέσουν δωρεάν τη δουλειά τους για online παρακολούθηση. Ένα συγκινητικό βήμα, που ίσως φέρει κόσμο πιο κοντά την έννοια του θεάτρου και σίγουρα παρηγορεί τη μοναξιά και την ανάγκη να δούμε και κάτι άλλο πέρα από σειρές. Θα συνοψίσω πάλι με ένα γνωμικό
Η τέχνη να γράφεις είναι η τέχνη να συντομεύεις.
Αντόν Τσέχωφ
Στο διαταύτα λοιπόν. Θα επιβιώσει το θέατρο; Θα ξανάρθει κόσμος στην αίθουσα;
Πολλοί βιάστηκαν να πουν ότι το θέατρο όπως το ξέραμε δεν θα υπάρχει πια. Είτε επειδή θα αργήσουμε να επιστρέψουμε στις μεγάλες συναθροίσεις είτε επειδή θα συνηθίσουμε και αυτό να το βλέπουμε διαδικτυακά. Δεν είναι απαραίτητα κακό κατά τη γνώμη μου.
Κατ΄αρχας υπάρχει ήδη γύρω μας γιατί ο άνθρωπος το έχει ανάγκη: οι μουσικοί των μπαλκονιών, οι χορευτές στις ταράτσες, οι αστυνομικοί με τις κιθάρες. Για να υπάρχει θεατρική πράξη αρκεί να υπάρχει ένας ηθοποιός και ένας θεατής. Κι ο θεατής αυτή τη στιγμή έχει ανάγκη όσο ποτέ να συμμετέχει, να μιμηθεί και να ταυτιστεί.
Ακόμα κι όταν μουδιασμένοι βγούμε από όλο αυτό ο κόσμος θα έχει ανάγκη όσο ποτέ να επικοινωνήσει, να θυμηθεί το άγγιγμα, να γελάσει, να συγκινηθεί. Ο άνθρωπος θα έχει ανάγκη να αφήσει πίσω του το φόβο. Ίσως δειλά αλλά θα επιστρέψει στο θεατρικό χώρο με ακόμα πιο έντονη την ανάγκη να μετέχει στο τελετουργικό του.
Κι εμείς, ως καλλιτέχνες, οφείλουμε να αφουγκραστούμε τις ανάγκες τους για ένα θέατρο πιο ανθρώπινο, πιο βαθειά επικοινωνιακό, να τολμήσω να πω πιο μεσογειακό, θέατρο κοινής κοινωνικής μνήμης και ζεστασιάς. Ίσως θέατρο πιο οικονομικό, αλλά γιατί όχι; Τόσα χρόνια κυκλοφορούν έργα που χωρούν τα πάντα μέσα σε μια βαλίτσα, ή φεστιβάλ παραστάσεων με χαμηλό προϋπολογισμό.
Ίσως οι κλειστοί χώροι να μην ενδείκνυνται για μεγάλες συγκεντρώσεις. Ας παίξουμε σε ανοιχτούς.
Ας θυμηθούμε τα μπουλούκια και τους ηθοποιούς της Κομέντια ντελ’ Άρτε. Ας γίνουμε πραγματικοί θεατρίνοι.
Η δυνατότητά μας να προσαρμοζόμαστε στις αλλαγές είναι δείγμα εξέλιξης και δυνατότητας επιβίωσης. Θα συνεχίσουμε, αφουγκραζόμενοι καλύτερα τις ανάγκες του κόσμου. Έως τότε, εις το επανιδείν!
