Μας αρέσουν βιβλία που είναι λίγο διαφορετικά από τα άλλα.
Αναγνώσματα, που με το πέρας τους, σου αφήνουν μία τροφή σκέψης, λίγο περισσότερο από τα άλλα… Ένα από αυτά ήταν και «Το δέντρο που μιλούσε».
Η ιστορία ξεκινά σε μια γειτονιά της Αθήνας όπου ζει ένα δέντρο. Το δέντρο που μιλάει και διηγείται ιστορίες στα παιδιά, που έρχονται και παίζουν γύρω από εκείνο.Και είναι κάτι πολύ φυσιολογικό για τους μικρούς του φίλους. Το δέντρο ζει μαζί με τα παιδιά της Αθήνας, γελά με την χαρά τους και μοιράζεται την λύπη τους. Και ο χρόνος περνάει, χάνεται και τρέχει. Και μαζί του, φεύγουν και τα παιδιά που πλέον μεγάλωσαν. Έπαψαν να μιλούν στο δέντρο και εκείνο… αρχίζει να μαραζώνει…Όμως εκεί που δεν το περιμένει κανείς θα συμβεί ένα θαύμα και όλα θα αλλάξουν. Ποιο είναι αυτό το θαύμα; Τι θα συμβεί; Αυτό θα το ανακαλύψετε διαβάζοντας αυτό το συγκινητικό βιβλίο!
Βαθύτερη ματιά
Με μία βαθύτερη ματιά η ιστορία μιλά για την σχέση του ανθρώπου και της φύσης, τον ομφάλιο λώρο του ανθρώπου με την γενέτειρά του αλλά και την παιδική αθωότητα που χάνεται από τον σύγχρονο άνθρωπο καθώς ενηλικιώνεται.
Ο οικολογικός χαρακτήρας του έργου εκτείνεται από την αρχή μέχρι το τέλος με τον θρίαμβο της φύσης, που ‘’πάντοτε βρίσκει τρόπους’’ (Jeff Goldblum) να εξελίσσεται στην νέα πράξη πραγμάτων. Η αστικοποίηση και ο υπερπληθυσμός είναι κάποια από τα πιο σύγχρονα θέματα που απασχολούν τους μοντέρνους καιρούς μας. Η λιγοστή χλωρίδα και πανίδα που εμφανίζεται στις μεγαλουπόλεις είναι πολυτέλεια, κάτι που πολλοί ξεχνάμε με την πάροδο των χρόνων. Πόσες εκτάσεις δασών έχουν αποψιλωθεί και στην θέση τους έχουν φυτρώσει ουρανοξύστες και διαμερίσματα! Πόσοι, από τις διηγήσεις των παππούδων μας, έχουμε ακούσει για μια διαφορετική Αθήνα που μέσα σε λίγες δεκαετίες μεταμορφώθηκε στο σύγχρονο άστυ που βλέπουμε σήμερα…
Και δεν είναι μόνο αυτό.
Τα δέντρα πέρα από το οξυγόνο, το βασικό συστατικό για την ζωή παρέχουν ασφάλεια, σκιά, παρέα και παρηγοριά στους κατοίκους των πόλεων. Μέσα από τα δέντρα μπορεί κανείς να μάθει την ιστορία της γειτονιάς του, της πόλης του, την ηλικία της και τις αναμνήσεις της. Η Ελένη Φωτάκη, συγγραφέας του έργου, εγκιβωτίζει μέσα από το εικονογραφημένο της βιβλίο αυτό το δέντρο, το δέντρο της γειτονιάς, της πόλης του, της ιστορίας και των αναμνήσεών της. Η συγγραφέας σχολιάζει και αναδιατυπώνει ένα πρόβλημα οικολογικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος που έχει δημιουργηθεί στην Αθήνα, και προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει τους αναγνώστες της.Η αποκοπή των παιδιών από την γενέτειρά τους για εύρεση εργασίας και η εκρίζωσή τους πολλές φορές από το περιβάλλον τους είναι ένα δεύτερο θέμα που γεννάται με την ανάγνωση αυτού του βιβλίου. Τα σύγχρονα παιδιά, μεγαλώνουν και φεύγουν, ξεχνούν ότι ήταν παλιότερα παιδιά -εδώ τον τόπο όπου μεγάλωσαν-. Στο έργο προτάσσεται ένας δεύτερος σχολιασμός της συγγραφέως για ένα δικό μας εθνικό ζήτημα, την απομάκρυνση των νέων, που δημιουργεί ανασφάλειες στο μέλλον της χώρας. Και πάλι η Ελένη Φωτάκη έξυπνα, αφήνει αυτόν τον σχολιασμό όμως δεν μένει εκεί. Το αποτέλεσμα, θα δικαιώσει κατά την άποψή της, με το τέλος που δίνει στο βιβλίο της. Το έργο της τελειώνει με ένα πνεύμα αισιοδοξίας, και ελπίδας, κάτι που έχει ανάγκη να δει κανείς σε ένα ‘’ρεαλιστικό΄΄ -θεματικά- παραμύθι. Το δέντρο είναι το μέσο για να μας ψιθυρίσει στο αυτί μας την ιστορία της πόλης του και την αγωνία της. Μα και την ελπίδα της. Το δέντρο γίνεται ο αγγελιοφόρος χαρμόσυνων μηνυμάτων ότι όλα θα πάνε καλά, εάν ακούσουμε αυτή την ιστορία και επιστήσουμε την προσοχή μας στην φύση και στις ρίζες μας.
«Το δέντρο που μιλούσε», τέλος, είναι ένα εγκώμιο στα παιδιά, στον αυθορμητισμό, στην φαντασία, την φύση και την εξερεύνηση. Η αθωότητα κατά την συγγραφέα είναι άρρηκτα συνυφασμένη με το φυσικό περιβάλλον και η απομάκρυνσή μας από αυτό συνεπάγεται την απομάκρυνσή μας και από την παιδικότητα, θεματική που παραπέμπει σε κλασικά έργα όπως του Βιζυηνού και του Παπαδιαμάντη. Ο άνθρωπος χάνει μέρος του εαυτού του όταν αποκόπτεται από την φύση του, θέλει να εννοηθεί. Η λύση θα έρθει με την επανένωση, την οποιαδήποτε επιστροφή, σε οποιαδήποτε μορφή της, γιατί χωρίς την παιδικότητα ο κόσμος μας, το δέντρο μας, η πόλη μας δεν μπορεί να ζήσει. Το δέντρο πιθανότατα να θέλει να παρερμηνευτεί και με τον ίδιο μας τον εαυτό, την δική μας φύση που μεγαλώνοντας, ξεχνάμε ή προσαρμόζουμε για να γίνουμε αρεστοί στο κοινωνικό μας περιβάλλον που εδώ είναι αντιστρόφως ανάλογο του φυσικού. Η εναρμόνισή τους θα επιτευχθεί με τον νέο άνθρωπο, το νέο αίμα, κατά την συγγραφέα που θα μπορεί να ζήσει και στα δύο περιβάλλοντα ως ένα. Εξιδανικευμένο; Όχι. Εφικτό; Ναι. Αρκεί να μπορέσουμε να ανοίξουμε το αυτί μας στην φύση και στο δέντρο που μιλούσε. Όταν μπορέσουμε να ακούσουμε ξανά τους ψιθύρους του τότε θα έχουμε καταφέρει να είμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην δική μας, ζωντανή, και υγιή πόλη.
Το έργο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Φυλάτος, συγγραφέας Ελένη Φωτάκη σε εικονογράφηση Β.Μαρκάτου
