Την γνωρίζω την Βάσω. Η Βάσω με ξύπνησε! Μου εξήγησε σιγά σιγά ότι εγώ ανήκω σε μια μικρή κοινότητα εκπαιδευτικών που βλέπουν αλλιώς τα πράγματα . Μου είπε όλα αυτά που την λύγισαν και τις προκλήσεις που συνεχίζει να αντιμετωπίζει. Έτσι, κατάλαβα γιατί ήρθε σε εμένα τρομαγμένη. Και τρόμαξα και εγώ.
Υπάρχουν ,ξέρετε, πολλοί ήρωες ανάμεσά μας. Δεν προβάλλονται και δεν έχουν την δυνατότητα να μιλούν. Η δύναμη της έκφρασης είναι πολύ μεγάλο πράγμα.
Βίκυ Σγουρέλλη
Το εξώφυλλο αυτού του πρώτου τεύχους, λοιπόν, δεν φιλοξενεί μια διεθνή ή τοπική προσωπικότητα, αλλά έναν καθημερινό άνθρωπο και πάνω από όλα μια μητέρα.
Η Βάσω μας συστήθηκε ως μητέρα ενός γλυκύτατου αγοριού και είναι εδώ για να καταθέσει την δική της πραγματικότητα. «Ο γιος μου έχει Δ.Ε.Π.Υ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητα) και πάσχει από Ειδική Γλωσσική Διαταραχή», αναφέρει η Βάσω. Η Δ.Ε.Π.Υ. είναι μια νευροβιολογική διαταραχή, αρκετά συχνή, που συνοδεύει το παιδί και ως ενήλικα. Τα πιο συχνά συμπτώματα στην παιδική ηλικία είναι η διάσπαση προσοχής, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα. Η ειδική γλωσσική διαταραχή χαρακτηρίζεται από προβλήματα στην εκφορά του λόγου. Η Βάσω έχει παλέψει πολύ για το παιδί της. Ο αγώνας της δεν αφορούσε μόνο την διαδικασία πρώιμης παρέμβασης και το οικονομικό βάρος αυτής, αλλά και την αντιμετώπιση του παιδιού από τον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο.
«Ο μικρός μου έχει μάθει, πλέον, να αγνοεί το bullying. Έχει δεχτεί πολύ bullying το παιδί μου. Προσπαθούσα να τον πείσω ότι πρέπει να αποδεχτεί τον εαυτό του, ότι είναι διαφορετικός, όπως είναι και κάθε παιδί. Είναι δύσκολο, πολύ δύσκολο, τουλάχιστον εγώ που ζω τη διάσπαση τα τελευταία 8 χρόνια, όπως σίγουρα είναι δύσκολο για ένα γονιό που το παιδί του έχει αυτισμό ή για έναν γονιό με παιδί με νοητική στέρηση πιο δύσκολο ακόμα. Εγώ είχα και έχω ένα παιδί λειτουργικό. Οι δυσκολίες στο ότι δεν μπορούσε να εκφραστεί απαιτούσαν πολλή υπομονή από μένα. Θέλει πολλή υπομονή για να αντέξεις τα σκαμπανεβάσματα του παιδιού σου», αναφέρει. «Σε όλη αυτήν την πορεία έχω δεχτεί πολλές συμβουλές και κρατάω αυτήν: Αποδεχόμαστε την κατάσταση, αποενοχοποιούμαι το παιδί» και αυτό που τονίζει ιδιαίτερα είναι το εξής: «Δεν υπάρχει λόγος καμία μάνα να ντρέπεται, γιατί το έχω δει κι αυτό, να ντρέπεται για το παιδί της. Η αποδοχή είναι πολύ σημαντικό βήμα, γιατί αν δεν το αποδεχτείς στην αρχή, τότε το παιδί, σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες ειδικών παιδαγωγών, θα φτάσει σε τέλμα και δεν θα μπορεί να περάσει ούτε τις προαγωγικές εξετάσεις. Εγώ το παιδί μου δεν θέλω να γίνει επιστήμονας, η επιλογή είναι δική του, θέλω όμως να γίνει σωστός και ευτυχισμένος άνθρωπος».
Η Βάσω μας λέει ότι επισημαίνει συνεχώς στο παιδί της ότι η ζωή είναι δύσκολη και οι άνθρωποι πολύ σκληροί. Αυτό που την χαροποιεί ιδιαίτερα σαν μάνα, όπως λέει, είναι ότι, παρόλο που στην επαναφοίτηση του παιδιού της στο νήπιο έδειχνε φοβισμένος, τώρα πλέον έχει πάψει να παρακαλεί να τον αποδεχτούν σε μία παρέα. «Ο μικρός έχει αποδεχτεί την ιδιαιτερότητά του, είναι θετικός στην εξέλιξη, θέλει να γίνει αποδεκτός από όλους, δεν απορρίπτει ποτέ κανένα παιδί. Προσπαθώ να μεγαλώσω ένα παιδί που αύριο θα μπορεί να σταθεί ως σωστός ενήλικας στην κοινωνία. Το ότι βίωσε την απόρριψη σε πολύ μικρή ηλικία, ίσως να του έκανε και καλό, θα δείξει.
Ο μικρός έχει αποδεχτεί την ιδιαιτερότητά του, είναι θετικός στην εξέλιξη, θέλει να γίνει αποδεκτός από όλους, δεν απορρίπτει ποτέ κανένα παιδί.
Βάσω
Ρώτησα τη Βάσω, με αφορμή το περιστατικό μιας εκπαιδευτικού που από απόγνωση οδήγησε το παιδί της και εκείνη στο θάνατο. Το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν γονείς που δεν έχουν νευροτυπικά παιδιά είναι η αποδοχή τους από το περιβάλλον, πολλές φορές η έλλειψη κατανόησης ή έστω ανεκτικότητας. Δυσκολευόμαστε ως άνθρωποι να κατανοήσουμε και να αποδεχτούμε τη διαφορετικότητα του άλλου. Είναι απόλυτα λογικό και απαιτεί ένα μεγάλο βαθμό ενσυναίσθησης και συναισθηματικής νοημοσύνης αυτή ακριβώς η ικανότητα: να αντιλαμβάνεσαι τον ψυχισμό του συνανθρώπου σου.
Όταν ζήτησα την άποψη της Βάσως γι’ αυτό το περιστατικό μου είπε το εξής: «Μην περιμένουν οι μανάδες να νιώσουν και να αγαπήσουν οι ξένοι το παιδί τους, όπως νιώθουν εκείνες για αυτό. Μας έχει φάει το μοντέλο του φυσιολογικώς αναπτυσσόμενου παιδιού, κάτι το οποίο διαπιστώνω μετά λύπης μου, το ότι το παιδί πρέπει να είναι όπως όλα τα άλλα παιδιά, ή ότι πρέπει να παρουσιάζουμε μια εικόνα του τέλειου παιδιού, δηλαδή, να μιλάει σωστά, να είναι καλός στο σχολείο, στη μουσική, στον αθλητισμό, στη ζωγραφική, στις πολεμικές τέχνες. Όσον αφορά τους εκπαιδευτικούς εγώ το μόνο που θέλω είναι να αφήνουν το παιδί μου να προσπαθεί». Ρωτώντας τη Βάσω από πού αντλούν οι γονείς τη δύναμη, μου απάντησε ότι αυτή αντλείται από το ίδιο τους το παιδί. «Όταν βλέπεις το παιδί σου χαρούμενο, είτε έχει αυτισμό, Δ.Ε.Π.Υ., δυσλεξία και όταν πάψει να μας ενδιαφέρει τι θα πει ο κόσμος για τη διαφορετικότητά τους, τότε δεν χρειάζεται τίποτα άλλο. Είμαι εγώ και το παιδί μου».
Η Βάσω τονίζει ότι η κούραση είναι και σωματική και ψυχική, καθώς ο μικρός πέρα από το σχολείο ο μικρός πρέπει να παρακολουθεί πολλές παρεμβάσεις και δραστηριότητες, άλλες απαραίτητες και άλλες από δική του επιλογή. Η αξιολόγησή του γιου της Βάσως ήταν μια γροθιά στο στομάχι. Μας συμβουλεύει να μην μένουμε στην 1η 2η 3η εντύπωση. Να μιλάμε. «Μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατάλαβα ότι δεν είμαι μόνη», τονίζει. Όπως αναφέρει, «υπάρχουν εκπαιδευτικοί που θέλουν να βοηθήσουν, όμως το τραγικό είναι ότι υπάρχουν και γονείς που δεν το αποδέχονται».
Σε όλα αυτά τα χρόνια της εκπαιδευτικής μου πορείας έχω καταλάβει ένα πράγμα: Δύσκολα μπαίνουμε στα παπούτσια των άλλων όταν ειδικά και τα δικά μας μας κόβουν. Εάν ο εκπαιδευτικός δυσκολεύεται να διαχειριστεί ένα μη νευροτυπικό παιδί για λίγο χρονικό διάστημα στο σχολείο φανταστείτε την μητέρα ή τον πατέρα του παιδιού. Οι ενοχές των γονέων που είναι αναγκασμένοι να δουλεύουν και οι δύο για να καλύπτουν τα τεράστια έξοδα, οι δυσκολίες που συχνά διαλύουν τα ζευγάρια, είναι θέματα που πρέπει να μας κάνουν πιο ανεκτικούς και ευαίσθητους προς τον συνάνθρωπό μας. Φανταστείτε μια οικογένεια που είναι μονίμως στο δρόμο από παρέμβαση σε παρέμβαση. Το κόστος της παράλληλης στήριξής , η αμοιβή του ανθρώπου που θα έχει το παιδί όταν οι γονείς δουλεύουν και πολλά άλλα που μπορεί να βάλει το μυαλό μας, όταν όμως θέλουμε να τα βάλουμε στο μυαλό μας.
Όταν θελήσουμε τότε μόνο μπορούμε να σταματήσουμε τον χρόνο, να πάρουμε μια ανάσα και την επόμενη φορά που θα έρθει μια μητέρα και θα μας κοιτάξει τρομαγμένη στα μάτια περιμένοντας να ακούσει κάτι κακό για το παιδί της, εμείς να της χαμογελάσουμε και να της πούμε «όλα θα πάνε καλά».
Φωτογράφηση: Βασίλης Λαδικός